Liệu Pháp Điều Trị Ung Thư Tuyến Tiền Liệt : Áp Lạnh, HIFU

Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những loại ung thư phổ biến ở nam giới, ảnh hưởng đến tuyến tiền liệt – một tuyến nhỏ sản xuất dịch trong tinh dịch. Bệnh này thường phát triển chậm và có thể không gây triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi phát triển, nó có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng, chẳng hạn như khó tiểu, đau hoặc cảm giác khó chịu. Các phương pháp điều trị như liệu pháp áp lạnh và HIFU là những liệu pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt hiện đại, giúp tiêu diệt tế bào ung thư với ít tác dụng phụ và thời gian phục hồi nhanh chóng.

1. Liệu Pháp Điều Trị Ung Thư Tuyến Tiền Liệt

Phương pháp điều trị xâm lấn sử dụng nhiệt độ cực cao hoặc cực thấp để phá hủy (cắt bỏ) mô tuyến tiền liệt, thay vì loại bỏ nó bằng phẫu thuật hoặc điều trị bằng xạ trị. Các liệu pháp cắt bỏ có thể được sử dụng để điều trị toàn bộ tuyến tiền liệt hoặc chỉ để điều trị một phần tuyến tiền liệt nơi được cho là có ung thư (được gọi là liệu pháp khu trú).

Ưu điểm chính của liệu pháp khu trú là nó có ít tác dụng phụ hơn so với các phương pháp điều trị ảnh hưởng đến toàn bộ tuyến tiền liệt, chẳng hạn như phẫu thuật hoặc xạ trị. Tuy nhiên, nó cũng có thể có một số hạn chế. Ví dụ:

• Vẫn chưa rõ liệu các phương pháp điều trị tập trung có hiệu quả lâu dài hay không (mặc dù nếu ung thư quay trở lại, những phương pháp điều trị này thường có thể được lặp lại hoặc có thể thử các phương pháp điều trị khác).
• Liệu pháp tập trung có thể không phải là lựa chọn tốt nếu khối u ở rất gần niệu đạo (ống dẫn nước tiểu ra khỏi bàng quang, đi qua tuyến tiền liệt) hoặc trực tràng.
• Những nam giới được điều trị bằng liệu pháp tập trung thường vẫn cần được theo dõi sau điều trị giống như những nam giới chọn giám sát tích cực.

Một số loại phương pháp điều trị xâm lấn, chẳng hạn như liệu pháp áp lạnh và siêu âm tập trung cường độ cao (HIFU), có thể là lựa chọn để điều trị ung thư tuyến tiền liệt trong một số trường hợp, chẳng hạn như sau xạ trị. Một số bác sĩ hiện đưa ra những lựa chọn điều trị ban đầu này cho bệnh ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu có nguy cơ phát triển và lan rộng thấp, đặc biệt ở những nam giới không muốn phẫu thuật hoặc xạ trị nhưng không cảm thấy thoải mái khi chỉ giám sát tích cực. Tuy nhiên, hầu hết các nhóm chuyên gia không khuyến nghị liệu pháp cắt bỏ là phương pháp điều trị đầu tiên cho bệnh ung thư tuyến tiền liệt, trừ khi phẫu thuật và xạ trị không phải là lựa chọn tốt. Điều này chủ yếu là do không có đủ dữ liệu dài hạn để chứng minh rằng các phương pháp điều trị này có hiệu quả như phẫu thuật hoặc xạ trị.

Các loại phương pháp điều trị xâm lấn khác, chẳng hạn như liệu pháp quang động (PDT) và cắt bỏ bằng laser khu trú (FLA), vẫn đang được nghiên cứu để điều trị ung thư tuyến tiền liệt và hầu hết các bác sĩ vẫn coi chúng là thử nghiệm tại thời điểm này.

Alt: Phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt

2. Liệu Pháp Điều Trị Ung Thư Tuyến Tiền Liệt – Áp Lạnh

2.1. Liệu Pháp Áp Lạnh Là Gì?

Liệu pháp áp lạnh (còn gọi là phẫu thuật lạnh hoặc cắt bỏ lạnh) là việc sử dụng nhiệt độ rất lạnh để đóng băng và tiêu diệt các tế bào ung thư tuyến tiền liệt. Mặc dù đôi khi nó được gọi là phẫu thuật lạnh nhưng thực tế nó không phải là một loại phẫu thuật.

So với phẫu thuật hoặc xạ trị, các bác sĩ biết ít hơn nhiều về hiệu quả lâu dài của liệu pháp áp lạnh. Trong khi một số hình thức trị liệu bằng phương pháp áp lạnh đã tồn tại trong nhiều thập kỷ, thì các kỹ thuật trị liệu bằng phương pháp áp lạnh hiện đại vẫn còn khá mới nên ít được biết đến về chúng.

2.2. Khi Nào Liệu Pháp Áp Lạnh Được Sử Dụng?

Liệu pháp áp lạnh đôi khi được sử dụng nếu ung thư tái phát sau xạ trị.

Nó có thể là một lựa chọn để điều trị cho những người đàn ông mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu, có nguy cơ thấp, những người không thể phẫu thuật hoặc xạ trị. Tuy nhiên, hầu hết các bác sĩ không sử dụng liệu pháp áp lạnh như phương pháp điều trị đầu tiên cho bệnh ung thư tuyến tiền liệt.

Giống như phương pháp xạ trị áp sát, đây có thể không phải là lựa chọn tốt cho nam giới có tuyến tiền liệt lớn.

2.3. Liệu Pháp Áp Lạnh Được Thực Hiện Như Thế Nào?

Thủ tục này có thể được thực hiện bằng gây tê tủy sống hoặc gây tê ngoài màng cứng (khi nửa dưới cơ thể của bạn bị tê) hoặc gây mê toàn thân (khi bạn đang trong giấc ngủ sâu).

Bác sĩ sử dụng siêu âm qua trực tràng (TRUS) để dẫn một số đầu dò mỏng, rỗng (kim) xuyên qua da giữa hậu môn và bìu và vào tuyến tiền liệt. Khí rất lạnh sau đó được đưa qua các kim để tạo ra một quả cầu băng đóng băng và phá hủy mô tuyến tiền liệt. Khí ấm hơn sau đó được đưa qua các đầu dò để làm tan băng khu vực. Quá trình này thường được lặp lại.

Để đảm bảo mô tuyến tiền liệt bị phá hủy mà không gây tổn hại quá nhiều đến các cấu trúc gần đó, các đầu dò nhỏ sẽ được đưa vào và xung quanh tuyến tiền liệt trước khi thực hiện thủ thuật để theo dõi nhiệt độ. Bác sĩ cũng cẩn thận theo dõi siêu âm trong quá trình thực hiện để đảm bảo đúng vùng cần điều trị. Nước muối ấm được đưa qua ống thông vào niệu đạo để giữ cho nó không bị đóng băng. Ống thông được đặt tại chỗ trong vài tuần sau đó để cho bàng quang trống rỗng trong khi bạn hồi phục.

Sau thủ thuật, bạn có thể phải ở lại bệnh viện qua đêm, nhưng nhiều nam giới có thể về nhà ngay trong ngày.

Liệu pháp áp lạnh ít xâm lấn hơn phẫu thuật nên thường mất ít máu hơn, thời gian nằm viện ngắn hơn, thời gian hồi phục ngắn hơn và ít đau hơn.

2.4. Tác Dụng Phụ Có Thể Xảy Ra Của Liệu Pháp Áp Lạnh

Tác dụng phụ của liệu pháp áp lạnh phụ thuộc vào mức độ điều trị của tuyến tiền liệt. Tình trạng bệnh có xu hướng trở nên tồi tệ hơn nếu việc điều trị được thực hiện ở những người đàn ông đã từng xạ trị so với những người đàn ông thực hiện phương pháp này trong lần điều trị đầu tiên.

Hầu hết đàn ông đều có máu trong nước tiểu trong một hoặc hai ngày sau khi làm thủ thuật, cũng như đau nhức ở vùng đặt kim. Sưng dương vật hoặc bìu cũng rất phổ biến.

Việc đóng băng cũng có thể ảnh hưởng đến bàng quang và trực tràng, có thể dẫn đến đau, cảm giác nóng rát và cần phải đi tiêu và bàng quang thường xuyên. Hầu hết đàn ông đều phục hồi chức năng ruột và bàng quang bình thường theo thời gian.

Việc đóng băng thường làm tổn thương các dây thần kinh gần tuyến tiền liệt kiểm soát sự cương cứng. Rối loạn chức năng cương dương phổ biến hơn sau liệu pháp áp lạnh so với sau phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt triệt để. Để biết thông tin về cách đối phó với các vấn đề cương cứng và các vấn đề tình dục khác, hãy xem Tình dục và nam giới trưởng thành mắc bệnh ung thư.

Tình trạng tiểu không tự chủ (gặp khó khăn trong việc kiểm soát nước tiểu) hiếm gặp ở những nam giới áp dụng liệu pháp áp lạnh như là phương pháp điều trị đầu tiên cho bệnh ung thư tuyến tiền liệt, nhưng nó phổ biến hơn ở những nam giới đã từng xạ trị.

Một tỷ lệ rất nhỏ nam giới phát triển lỗ rò (một kết nối bất thường) giữa trực tràng và bàng quang sau khi áp lạnh. Vấn đề hiếm gặp nhưng nghiêm trọng này có thể khiến nước tiểu rò rỉ vào trực tràng và thường phải phẫu thuật để sửa chữa.

3. Liệu pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt – HIFU

3.1. HIFU Là Gì?

HIFU sử dụng chùm siêu âm tập trung cao độ để làm nóng và phá hủy mô tuyến tiền liệt. Phương pháp điều trị này vẫn còn khá mới ở Hoa Kỳ, mặc dù nó đã được sử dụng ở một số quốc gia khác trong nhiều năm.

Mặc dù các thiết bị HIFU đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt để tiêu diệt mô tuyến tiền liệt (và do đó các bác sĩ có thể sử dụng chúng để điều trị ung thư tuyến tiền liệt), nhưng các thiết bị này chưa được phê duyệt đặc biệt để điều trị ung thư tuyến tiền liệt. Vẫn chưa rõ hiệu quả lâu dài của HIFU so với phẫu thuật hoặc xạ trị như thế nào.

3.2. HIFU Được Sử Dụng Khi Nào?

HIFU có thể là một lựa chọn điều trị nếu ung thư tuyến tiền liệt tái phát sau xạ trị.

Một số bác sĩ hiện cung cấp HIFU như phương pháp điều trị đầu tiên cho bệnh ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu có nguy cơ phát triển và lan rộng thấp. Tuy nhiên, hầu hết các nhóm chuyên gia ở Hoa Kỳ không khuyến nghị HIFU là phương pháp điều trị đầu tay cho bệnh ung thư tuyến tiền liệt vào thời điểm này.

3.3. HIFU Được Thực Hiện Như Thế Nào?

Thủ tục này có thể được thực hiện bằng gây tê tủy sống (khi nửa dưới cơ thể của bạn bị tê) hoặc gây mê toàn thân (khi bạn đang trong giấc ngủ sâu).

Một đầu dò siêu âm đặc biệt được đưa vào trực tràng và lần đầu tiên nó được sử dụng để tạo ra hình ảnh 3D của tuyến tiền liệt. Chúng có thể được hợp nhất với hình ảnh từ các xét nghiệm khác như MRI, có thể giúp bác sĩ xác định khu vực nào của tuyến tiền liệt cần được điều trị. Sau đó, đầu dò được sử dụng để tạo ra các chùm siêu âm tập trung, cường độ cao, làm nóng và phá hủy chính xác những khu vực đó của tuyến tiền liệt. Quy trình này thường mất từ ​​1 đến 4 giờ.

Sau thủ thuật, bạn sẽ có một ống thông tiểu, ống này sẽ được giữ nguyên trong tối đa một tuần. Hầu hết đàn ông có thể về nhà trong ngày.

3.4. Tác Dụng Phụ Có Thể Xảy Ra Của HIFU

Tác dụng phụ sau khi điều trị có thể bao gồm:

• Đau ở vùng điều trị
• Máu trong nước tiểu
• Tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI)
• Gặp khó khăn khi đi tiểu
• Cảm thấy cần đi tiểu thường xuyên

Rủi ro về các vấn đề lâu dài, chẳng hạn như tiểu không tự chủ và rối loạn cương dương, có thể sẽ thấp hơn so với các phương pháp điều trị như phẫu thuật hoặc xạ trị, mặc dù vẫn có thể xảy ra.

4. Các Loại Liệu Pháp Cắt Bỏ Khác

4.1. Cắt Bỏ Siêu Âm Qua Niệu Đạo (TULSA)

Quy trình này tương tự như HIFU (được mô tả ở trên) ở chỗ nó sử dụng chùm siêu âm cường độ cao để làm nóng và phá hủy chính xác các bộ phận hoặc toàn bộ tuyến tiền liệt. Nhưng đối với TULSA, một đầu dò siêu âm mỏng hơn sẽ được đưa qua đầu dương vật và vào niệu đạo (chạy qua tuyến tiền liệt), thay vì đưa vào trực tràng. MRI thời gian thực sau đó được sử dụng để chụp ảnh tuyến tiền liệt và hướng dẫn điều trị.

4.2. Cắt Bỏ Bằng Laser Khu Trú (FLA)

Trong phương pháp này, một sợi laser mỏng được đưa vào tuyến tiền liệt gần khối u. Điều này thường được thực hiện bằng cách sử dụng hình ảnh MRI để được hướng dẫn, mặc dù một số nhà nghiên cứu hiện cũng đang nghiên cứu việc sử dụng siêu âm. Sau đó, tia laser được kích hoạt để làm nóng và phá hủy mô tuyến tiền liệt.

4.3. Liệu Pháp Quang Động (PDT)

Đối với PDT, một loại thuốc kích hoạt bằng ánh sáng được tiêm vào máu qua đường IV. Một thời gian ngắn sau, một nguồn ánh sáng laser năng lượng thấp được đưa vào tuyến tiền liệt và hướng vào khối u bằng sợi quang mỏng. Ánh sáng sẽ kích hoạt thuốc, sau đó thuốc sẽ phá hủy các mạch máu xung quanh khối u. Thủ tục này, còn được gọi là liệu pháp quang động nhắm mục tiêu vào mạch máu (VTP), vẫn chưa có sẵn ở Hoa Kỳ. Để tìm hiểu thêm về PDT nói chung, hãy xem Bắt đầu liệu pháp quang động.

Kết Luận

Liệu pháp áp lạnh, HIFU và các phương pháp điều trị xâm lấn khác đang mở ra những cơ hội mới trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt, đặc biệt là đối với những bệnh nhân không muốn phẫu thuật hoặc xạ trị. Tuy nhiên, hiệu quả dài hạn của các phương pháp này vẫn cần được nghiên cứu thêm.

Để tìm hiểu thêm về các phương pháp điều trị khác, bạn có thể tham khảo thêm tại Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ hoặc National Cancer Institute.

Tham gia cộng đồng Youtube , Tiktok , Facebook để được tư vấn miễn phí.

[khối id=”955″]